مبدل گشتاور چیست و چگونه کار میکند؟

مبدل گشتاور چیست؟

در باکس دنده های دستی، کلاچ وظیفه منتقل کردن یا نکردن گشتاور تولیدی پیشرانه به باکس دنده را بر عهده دارد اما در جعبه دنده های خودکار به این صورت نیست و مبدل گشتاور، جایگزین آن شده است. مبدل گشتاور یک قطعه مکانیکی و بسیار ساده است اما جالب است بدانید که در عین سادگی از پیچیدگی های فنی شگفت انگیزی برخودار است.

در گیر بکس هایی که به شکل دستی هستند کلاچ، وظیفه توقف ماشین را بر عهده دارد. مبدل گشتاور به نوعی جایگزین کلاچ در گیر بکس های اتوماتیک به شمار میرود.

ساختار و نحوه کار مبدل گشتاور

مبدل گشتاور شامل 4 قسمت اصلی است که در ادامه، آن ها را مورد بررسی قرار میدهیم:

پمپ

مدل پمپ این قطعه از نوع گریز از مرکز است. پوسته این پمپ به فلایویل وصل است و همین موضوع باعث می شود که میزان سرعت چرخیدن پمپ با مقدار سرعت چرخش شفت خروجی از پیشرانه به یک اندازه باشد.مشابه این عملکرد را میتوانیم در ماشین های لباسشویی مشاهده کنیم به این صورت که در زمان کارکرد ماشین لباسشویی در زمان چرخش، آب و لباس ها را به سمت خارج از محدوده دوران هدایت میکند. پمپ گریز از مرکز نیز به همین صورت عمل میکند و چرخش پروانه آن باعث پرتاب سیال به سمت بیرون از مرکز میگردد.

توربین

محل قرار گیری توربین در قسمت رو به رویی پمپ است و  شفت ورودی به جعبه وصل است. سیالی که از پمپ خارج میگردد فشار بسیاری به توربین وارد می کند و بعد از برخورد با پره های آن باعث حرکت کردن توربین میشود. زمانی که توربین، شروع به چرخیدن میکند باعث گردش شفت ورودی به باکس دنده شده و چرخ دنده ها نیز حرکت کرده و باعث حرکت ماشین میشوند.

استاتور

بعد از منتقل شدن انرژی به توربین، سیال واسط دوباره به سمت پمپ مکیده شده که علت این اتفاق، وجود منطقه کم فشار در مرکز پمپ می باشد.در پره های توربین نوعی انحنا وجود دارد که باعث میشود سیال مکش شده با پره های توربین برخورد نکند.اگر این برخورد صورت بگیرد باعث کاهش بازدهی پمپ و لرزش میگردد. برای جلوگیری از این مسئله، بین پمپ و توربین قطعه ای قرار دارد که باعث هدایت سیال واسط از توربین به پمپ میشود که آن را استاتور مینامند.

سیال واسط

در مبدل های گشتاور، روغن هیدرولیک به عنوان سیال به کار رفته است. کار این سیال، منتقل کردن انرژی ایجاد شده پمپ به توربین است و باعث چرخیدن شفت ورودی به باکس دنده میگردد. البنه لازم به ذکر است که سیال واسط باعث می شود قسمتی از انرژی ساخته شده پمپ به صورت گرما هدر رود و همین مسئله موجب میشود که در بیشتر مواقع سرعت چرخش توربین از سرعت چرخش پمپ کمتر باشد. همین موضوع موجب می شود که میزان مصرف سوخت در خودروهای دنده اتومات بیشر باشد البته در مدل های مدرن و پیشرفته گشتاور، از کلاچ در جهت قفل کردن توربین و پمپ در بعضی سرعت ها استفاده می شود.

برندهای سازنده مبدل گشتاور

با افزایش تقاضا، تعداد تولید کنندگان این محصول نیز افزایش پیدا کردند. در ابتدا شرکت های معتبری مانند سوبارو و ایسوزو به ساخت این قطعه میپرداختند اما در حال حاضر برندهایی مثل Valeo-Twin Disc-Jato-Borgwarner-LLC-Luk USA نیز در این زمینه فعالیت دارند. برندهای رولز رویس و پکارد هم ازسازندگان قدیمی این محصول به حساب می آیند.

مزایا و معایب مبدل گشتاور

این قطعه دارای مزایای بسیاری  است که در ادامه آنها را بیان میکنیم:

افزایش طول عمر موتور ماشین

بالا رفتن گشتاور موتور

توقف ماشین در حالت دنده  بدون خاموشی

افزایش سلامت قطعات گیربکس

جذب کردن نوسان های موتور ماشین

جلوگیری از درگیری زیاد در زمان تعویض کردن دنده

از معایب این محصول میتوان موارد زیر را نام برد:

افزایش دمای موتور

تاخیر در شتاب موتور

هدر رفتن قسمتی از نیروی گشتاور موتور

لزوم استفاده از مبدل گشتاور

گشتاوری که در پیشرانه تولید می شود نباید به صورت دائم به باکس دنده منتقل شود. به عنوان مثال زمانی که میخواهید سرعت خودرو را کم کنید یا پشت چراغ قرمز هستید و قصد توقف دارید اگر این گشتاور به جعبه دنده و سپس به چرخ ها منتقل شود، کم کردن سرعت یا نگه داشتن ماشین ممکن نیست. همین موضوع، اهمیت استفاده از مبدل گشتاور در خودرو را نشان میدهد. لازم به ذکر است که مبدل میتواند تا چند برابر گشتاور خروجی پیشرانه را نیز بالا ببرد. این خصوصیت در زمان شروع حرکت بسیار تاثیر گذار و کمک کننده است.

روش نگهداری از مبدل گشتاور و گیربکس اتومات

روش صحیح نگهداری از گیربکس اتومات و قسمت های مربوط به آن از اهمیت زیادی برخوردار است.اگر ماشین شما مدتی است که در مجاورت هوای سرد بوده، باید در زمان روشن کردن، کمی صبر کنید تا گیربکس زمان لازم را داشته باشد تا روغن موجود در آن باچرخش گرم گردد.

زمانی که در دنده یک هستید هرگز به گیربکس فشار نیاورید به دلیل اینکه این کار باعث می شود تا گشتاور زیادی از مبدل عبور کند و این مسئله باعث کم کردن میزان عمر مصرفی این قطعه می شود.

در زمانی که در داخل شهر رانندگی میکنید بهتر است از گیربکس اتومات در حالت تیپ ترونیک استفاده نکنید. حتما در فواصل زمانی معین روغن گیربکس را چک کنید و میزان کثیفی یا کافی بودن آن را بررسی کنید.

از انجام حرکت کات آف به ویژه در خودروهای اتوماتیک در حال حرکت، خودداری نمایید زیرا این کار آسیب زیادی وارد سیستم می کند.

سخن آخر

در این مقاله، سعی کردیم به بررسی مبدل گشتاور، ساختار، نحوه کار، رو ش نگهداری، معایب و مزایای آن بپردازیم. امیدوار هستیم این مطلب برای شما کاربران عزیز، مفید بوده باشد و بتواند در زمان خرید یا کار با این قطعه به شما کمک کند. اگر قصد خرید این محصول را دارید یا به مشاره در این خصوص احتیاج دارید، کافی است با شماره هایی که در سایت قرار دارند تماس بگیرید.