علت شاتون زدن ماشین | چه کنیم شاتون نزنه موتور ماشین؟

شاتون زدن یکی از وحشتناک‌ ترین اتفاقاتی است که می‌تواند برای هر راننده‌ ای رخ دهد. این خرابی می‌تواند به شدت به موتور خودرو آسیب برساند و هزینه‌ های سنگینی را به دنبال داشته باشد. در این مقاله، به بررسی جامع علت شاتون زدن ماشین، نشانه‌ های آن، راه‌ های پیشگیری و تعمیر آن می‌ پردازیم.

شاتون چیست و چه وظیفه‌ ای دارد؟

شاتون قطعه‌ ای فلزی است که پیستون را به میل‌ لنگ متصل می‌کند. وظیفه‌ ی اصلی شاتون انتقال نیروی حاصل از احتراق در داخل سیلندر به میل‌ لنگ و تبدیل حرکت خطی پیستون به حرکت دورانی میل‌ لنگ است.

اگر میخواهید بیشتر با شاتون آشنا شوید اینجا کلیک کنید.

علت شاتون زدن ماشین:

روغن‌ کاری نامناسب:
روغن نقش حیاتی در روان‌ کاری قطعات موتور، از جمله شاتون، یاتاقان‌ ها و پیستون دارد. کمبود روغن یا استفاده از روغن نامناسب می‌تواند باعث اصطکاک بیش از حد و در نهایت خرابی شاتون شود.

فرسودگی شاتون و یاتاقان‌ ها:
با گذشت زمان و طی مسافت‌ های طولانی، شاتون و یاتاقان‌ ها به تدریج فرسوده می‌شوند. این فرسودگی می‌تواند باعث لقی و بازی در شاتون و در نهایت خم شدن یا شکستن آن شود.

داغ شدن بیش از حد موتور:
داغ شدن بیش از حد موتور می‌تواند به دلیل نقص در سیستم خنک‌ کاری، نقص در سیستم جرقه‌ زنی یا احتراق نامناسب رخ دهد. گرمای بیش از حد می‌تواند باعث تغییر شکل شاتون و یاتاقان‌ ها و در نهایت خرابی آنها شود.

خرابی گژن پین:
گژن پین، پینی است که پیستون را به شاتون متصل می‌کند. خرابی یا خم شدن گژن پین می‌تواند باعث جدا شدن پیستون از شاتون و در نهایت شاتون زدن شود.

خرابی یاتاقان:
یاتاقان‌ ها، قطعاتی هستند که در محل اتصال شاتون به میل‌ لنگ قرار دارند و وظیفه‌ ی تحمل بار و اصطکاک را دارند. خرابی یاتاقان‌ ها می‌تواند باعث لقی و بازی در شاتون و در نهایت خم شدن یا شکستن آن شود.

استفاده از قطعات بی‌ کیفیت:
استفاده از قطعات بی‌ کیفیت و تقلبی، به‌ ویژه در تعمیرات موتور، می‌تواند خطر شاتون زدن را به طور قابل توجهی افزایش دهد.

رانندگی نامناسب:
رانندگی با سرعت بالا، دنده معکوس کشیدن، و دور موتور بالا می‌تواند به شاتون و دیگر قطعات موتور فشار زیادی وارد کند و خطر خرابی آنها را افزایش دهد.

نشانه‌ های شاتون زدن ماشین:

صدای تق تق از موتور:
صدای تق تق از موتور، به‌ ویژه در هنگام شتاب‌ گیری، می‌تواند نشان‌ دهنده‌ ی لقی و بازی در شاتون باشد.

کاهش قدرت موتور:
کاهش قدرت موتور می‌تواند به دلیل نقص در عملکرد شاتون و عدم انتقال صحیح نیروی احتراق به میل‌ لنگ باشد.

دود آبی از اگزوز:
دود آبی از اگزوز می‌تواند نشان‌ دهنده‌ ی روغن‌ سوزی موتور باشد که در اثر خرابی شاتون و یاتاقان‌ ها رخ می‌دهد.

روشن شدن چراغ چک موتور:
روشن شدن چراغ چک موتور می‌تواند نشان‌ دهنده‌ ی نقص در عملکرد موتور، از جمله خرابی شاتون باشد.

راه‌های پیشگیری از شاتون زدن:

انجام تعویض روغن به‌موقع و استفاده از روغن با کیفیت مناسب:
تعویض روغن به‌ موقع و استفاده از روغن با کیفیت مناسب، از مهم‌ ترین اقدامات برای پیشگیری از شاتون زدن است.

استفاده از قطعات با کیفیت در تعمیرات موتور:
در تعمیرات موتور، از قطعات باکیفیت و اصل استفاده کنید.

رانندگی صحیح:
از رانندگی با سرعت بالا، دنده معکوس کشیدن، و دور موتور بالا خودداری کنید.

چک کردن دوره‌ ای موتور:
به طور دوره‌ ای، موتور خودرو را توسط یک مکانیک ماهر چک کنید تا از سلامت قطعات آن، از جمله شاتون، یاتاقان‌ ها و پیستون، اطمینان حاصل کنید.

تعمیر شاتون زدن:

تعمیر شاتون زدن، به دلیل پیچیدگی و حساسیت کار، باید توسط یک مکانیک ماهر و باتجربه انجام شود. مراحل تعمیر شاتون زدن به شرح زیر است:

باز کردن موتور:
ابتدا موتور خودرو باید باز شود تا به شاتون و دیگر قطعات مرتبط دسترسی حاصل شود.

بررسی شاتون و یاتاقان‌ ها:
شاتون و یاتاقان‌ ها به دقت بررسی می‌شوند تا خرابی، خمیدگی یا شکستگی آنها مشخص شود.

تعویض قطعات خراب:
در صورت خرابی شاتون، یاتاقان‌ ها، گژن پین و یا دیگر قطعات مرتبط، آنها باید تعویض شوند.

بازرسی و مونتاژ مجدد موتور:
پس از تعویض قطعات خراب، موتور به دقت بازبینی و مونتاژ مجدد می‌شود.

هزینه تعمیر شاتون زدن:

هزینه تعمیر شاتون زدن به عوامل مختلفی مانند نوع و مدل خودرو، دستمزد مکانیک و قیمت قطعات یدکی بستگی دارد. به طور کلی، هزینه تعمیر شاتون زدن می‌تواند از چند میلیون تومان تا چند ده میلیون تومان متغیر باشد.

سوالات متداول:

1. آیا شاتون زدن قابل پیشگیری است؟

• بله، با انجام اقداماتی مانند تعویض روغن به‌موقع، استفاده از قطعات باکیفیت و رانندگی صحیح، می‌توان از شاتون زدن تا حد زیادی پیشگیری کرد.

2. چه زمانی باید به تعمیرکار مراجعه کرد؟

• در صورت مشاهده هر یک از نشانه‌ های شاتون زدن، مانند صدای تق تق از موتور، کاهش قدرت موتور، دود آبی از اگزوز و روشن شدن چراغ چک موتور، باید در اسرع وقت به یک تعمیرکار ماهر مراجعه کرد.

3. آیا رانندگی با ماشین شاتون زده خطرناک است؟

• بله، رانندگی با ماشین شاتون زده بسیار خطرناک است و می‌تواند به خرابی‌های بیشتر موتور منجر شود.

4. چه نوع روغن موتوری برای پیشگیری از شاتون زدن مناسب است؟

• نوع روغن موتور مناسب برای خودرو شما در دفترچه راهنمای آن ذکر شده است. به طور کلی، استفاده از روغن موتور با کیفیت بالا و ویسکوزیته مناسب می‌تواند به پیشگیری از شاتون زدن کمک کند.

5. آیا می‌توان شاتون خم شده را تعمیر کرد؟

• در برخی موارد، شاتون خم شده را می‌توان با صاف کردن و تراشکاری تعمیر کرد. اما به طور کلی، تعویض شاتون خم شده با یک شاتون نو، راه حل مطمئن‌تر و بهتری است.

جمع‌بندی:

شاتون زدن یکی از خرابی‌های جدی موتور است که می‌تواند هزینه‌ های سنگینی را به دنبال داشته باشد. با انجام اقدامات پیشگیرانه، مانند تعویض روغن به‌موقع، استفاده از قطعات باکیفیت و رانندگی صحیح، می‌توان از شاتون زدن تا حد زیادی پیشگیری کرد. در صورت مشاهده هر یک از نشانه‌ های شاتون زدن، باید در اسرع وقت به یک تعمیرکار ماهر مراجعه کرد.