علائم خرابی سگ دست و نقش آن در خودرو

در این مقاله درباره قطعه سگ دست و نقشی که در اتوموبیل ایفا میکند صحبت میکنیم و انواع این قطعه را معرفی و علائم خرابی سگ دست را بررسی میکنیم.

سگ دست چیست و چه کاربردی دارد

هر دسته از قطعات خودرو که کارکرد آنها وابسته به یکدیگر می باشد در کنار هم یک مجموعه را تشکیل می دهند مانند مجموعه موتور و قطعات وابسته به آن و یا مجموعه قطعات تشکیل دهنده بدنه خودرو . جلوبندی خودرو نیز یکی از این بخشهاست و زیر مجموعه دسته بزرگتر سیستم فنی خودرو قرار می گیرد که حساسیت های خاص خود را دارد. این مجموعه شامل سیستم چرخها و سیستم تعلیق خودرو و سیستم فرمان است که هرکدام از قسمت های مختلفی تشکیل شده اند. تمام قطعات بکار رفته در مجموعه جلوبندی خودرو با یکدیگر در ارتباط هستند و بر عملکرد یکدیگر تاثیر گذارند. یکی از این قطعات که دراینجا قصد داریم آن را بررسی کنیم سگ دست یا سگدست می باشد

سگ دست چیست ؟

سگ دست یک قطعه فلزی کوچک و ارزان قیمت ، از اعضای سیستم چرخ خودرو است که وزن اتاق و بدنه را به زمین و چرخ ها منتقل میکند و جایگاه آن روی محور فرمان که اکسل یا سیبک است قرار دارد و باعث چرخش چرخها حول این محور می شود. این قطعه محل اتصال دیسکهای ترمز ، کمک فنرها و اتصالات آنهاست و ارتباط آنها را با یکدگیر برقرار میکند. این قطعه از جنس چدن و به روش ریخته گری برای خودروهای مختلف در سایز های متفاوت و با کارکرد متناسب چرخهای جلو و یا عقب ساخته می شود.

کاربرد سگ دست

• نگهداری چرخ‌ها
• محل اتصال و ارتباط دیسک‌های ترمز، فرمان، توپی و دیگر اتصالات چرخ‌ها
• محل اتصالات میل کمک در سیستم تعلیق مک‌فرسون
• به حرکت درآوردن چرخ‌ها
• وسیله‌‌ای برای یاتاقان بندی چرخ حول محورش

شکل کلی سگ‌ دست به این صورت است که با یک پین نسبتا بزرگ روی محور خودرو لولا می‌شود و قابلیت حرکت نسبت به آن را پیدا می‌کند. دو سر خود سگ دست نیز متحرک است و قابلیت حرکت به چپ و راست را دارد.

انواع سگ دست

سگ دست چرخ جلو

سگ دست چرخ جلو وظیفه انتقال قدرت گیربکس به چرخ‌ها را نیز برعهده دارد و به قطعات زیر متصل می شود.

 پلوس و کاور پلوس

پلوس  وظیفه‌ انتقال قدرت گیربکس به چرخ‌ها را دارد در مرکز سگ دست قرار می گیرد و کاور پلوس برای جلوگیری

از آلودگی‌ها و گرد و خاک روی محل اتصال پلوس و سگ دست را پوشش می دهد جنس این کاور لاستیکی و ارتجاعی است .

بلبرینگ چرخ

بلبرینگ که خود دو بخش ثابت و متحرک دارد به نحوی روی سگ دست سوار می‌شود که امکان تحرکش حفظ شود.

بخش ثابت آن به کمک پیچ و مهره و یا رزوه روی بازوهای سگ دست متصل می شود . و بخش متحرک نیز به وسیله‌

دو ردیف ساچمه امکان چرخش و حرکتش را نسبت به قسمت ثابت خواهد داشت.

 دیسک ترمز

گفتیم که یکی از وظایف سگ دست بر قراری ارتباط با چرخهاست . به این ترتیب که کاور دیسک ترمز روی سگ دست نصب می شود و بعد از بلبرینگ قرار می گیرد و سپس خود دیسک ترمز روی قسمت متحرک بلبرینگ قرار میگیرد و دائما با چرخش چرخها حرکت می کند. این قطعات با همین ترتیب به یکدیگر متصل شده و در نهایت از یک سو رینگ و لاستیک به کمک دیسک ها و ازسوی دیگر سگ دست با یکدیگر مرتبط می شوند.

سگ دست چرخ عقب

سگ دست چرخ عقب به صورت مخروطی طراحی می شود . از آنجایی که در چرخ عقب اتصالات پلوس و بلبرینگ وجود ندارد سگ دست چرخ  عقب نیز دو بازوی متحرک را ندارد البته در خودرو های چهار دیفرانسیل که نیرو به هر چهار چرخ منتقل می شود سگ دست ها به گونه دیگری طراحی می شوند. ولی در بیشتر خودروهای امروزی که نیرویی به چرخ های عقب منتقل نمیشود آنها را به همین شکلی که توضیح دادیم می سازند.

طول عمر سگ دست خودرو

همانطور که بیان شد سگ دست ها به گونه ای تولید می شوند که توان تحمل وزن خودرو را داشته باشند. همچنین به دلیل پر کاربرد بودن این قطعه بسیار مستحکم تولید می شود و اگر در اثر تصادف و یا عبور ناگهای و به سرعت از روی چاله ها آسیب نبیند معمولا دچار خرابی نمی شود و طول عمر بالایی دارد.

علائم خرابی سگ دست

بیشترین نتیجه خرابی و آسیب دیدگی سگ دست روی زاویه‌ی چرخ‌ها مشخص می‌شود. به این ترتیب در صورت خرابی سگ دست فرمان به یک طرف کشش پیدا می کند. این امر می تواند به  طبق‌ها و فنرها نیز آسیب وارد کند و تنظیم جلوبندی را نیز به طور کامل به هم بریزد. از آنجا که سگ دست قطعه‌ای با قیمتی ارزان و در دسترس است و تعویض آن نیز چندان سخت و مشکل نیست در این مواقع توصیه به تعویض آن می‌شود.

البته همیشه کشش خودرو به یک سمت علامت خاص خرابی سگ دست نیست و می تواند به دلایل دیگری نیز اتفاق بیفتد. در ساده ترین حالت ممکن است میزان باد لاستیک مناسب نباشد و یا ممکن از میزان سائیدگی دو چرخ جلویی خودرو به یک اندازه نباشد و یا نیروی نگهدارنده سیستم ترمز در هر دو چرخ جلو یکسان نباشد و یا اینکه در یک مشکل بسیار رایج ممکن است فرمان خودرو به درستی تنظیم نشده باشد.

برای جلوگیری از خرابی سگ دست و در پی آن آسیب دیدن کل سیستم جلو بندی نکات زیر را رعایت کنید

• از ترمز سخت جلوگیری کنید،. ترمز سخت همچنین سگدست را مورد ضربه مکانیکی قرار می‌دهد که ممکن است باعث شکستگی و اشکال دیگر شود.
• از شلوغ کردن بیش از حد سیستم تعلیق خودداری کنید، وقتی قسمت‌های سیستم تعلیق شلوغ می‌شوند، شوک‌ها و فنرها دیگر نمی توانند وزن خودرو را کاهش دهند.
• از چرخش با سرعت زیاد خودداری کنید، با این کار مقداری از نیرویی که وارد چرخ‌ها می شود به سمت سگدست منتقل می‌شود. این موضوع ممکن است منجر به فرسودگی سوراخ‌های سگدست و حتس شکستگی شود.
• در سرویس های دوره ای و یا بازدید های مکرر خودرو، سگدست و سایر اجزای متصل به آن و همچنین مسیر ارتباطی سگ دست با سایر قطعات را کنترل کنید.

مواردی که بیان شد از مهم ترین علائم خرابی سگ دست بودند که سعی کردیم توضیحات کاملی برای این موارد در این مقاله بیان کن